Süt tüketiminde alarm çanları çalıyor

TÜİK'in süt ve süt ürünleri üretimi istatistiklerine göre 2022 yılının Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre içme sütü üretimi %10,1,  toplanan inek sütü miktarı ise %3 azaldı. Aynı dönemde süt ve krema ihracatı %151 artmış bulunuyor.  

Sütün üretimi azalırken ihracatı artıyor

Veriler her yaş grubundan bireylerin günlük olarak tüketmesi gereken ve ülkemizde yetersiz olan kişi başına ortalama süt tüketimi seviyesinin ekonomik krizin etkisiyle daha kötüleştiğini gösteriyor. Özellikle çocukluk yaş grubunda yeterli düzeyde süt tüketilmemesi fiziksel ve zihinsel gelişiminin geri kalması riskini ortaya çıkarmış bulunuyor.  TÜİK'in istatistiklerine göre 2021 yılın ilk üç ayında 418.880 ton içme sütü üretilirken 2022 yılının ilk üç ayında 376.597 ton içme sütü üretimi yapılmış bulunuluyor. Buna göre ülkemizde süt üretimi 2022'nin ilk üç ayında %10 azalmış durumda. Aynı dönemde süt ve krema ihracatında ise artış olduğu görülüyor. Aynı dönemde süt ve krema ihracatında ise %150'lik bir artış gerçekleşmiş. 2021 yılında 11 ton süt ve krema ihracatı yapılmışken, 2022'nin ilk üç ayında 28 ton süt ve krema ihracatı yapılmış olduğu görülüyor. 

Süt tüketimi önceden de yetersizdi, krizle birlikte daha da azaldı

Ülkemizde süt ve ürünleri tüketimi 2019 yılında yapılan Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırmasına (TBSA) göre tüm yaş ve cinsiyetteki bireyler için günlük alınması önerilen miktarların çok altındaydı. 2019 yılındaki bu araştırmanın verilerine göre Türkiye genelinde 15 yaş üzeri nüfusta son bir ay içindeki pastörize sütü her gün tüketenlerin sıklığı %2.1, UHT sütü her gün tüketenlerin sıklığı %4.8, açık sütü her gün tüketenlerin sıklığı %3.7’dir. Türkiye genelinde 15 yaş üzeri nüfusta son 1 ay içinde pastörize sütü hiç tüketmeyen bireylerin sıklığı %84.7, UHT sütü hiç tüketmeyenlerin sıklığı %66.5, açık sütü hiç tüketmeyenlerin sıklığı %57.5’idi. 

Kayıp nesil oluşmaması için süt tüketimi sübvanse edilmeli

Tüketimi arttırılması gereken besin olan sütün üretiminin krizle birlikte azalmış olması, yeterli süt tüketimi alışkanlığı olmayan toplumumuzda alarm çanlarının çalması anlamına geliyor. Yetersiz süt tüketiminin özellikle çocuk yaş grubunda fiziksel ve zihinsel gelişimi engelleyici bir faktör olarak ortaya çıkmaması için süt tüketiminin arttırılmasına yönelik acil önlem alınması gerekli. 

Kaynaklar:

1. www.tuik.gov.tr

2. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırmasına (TBSA) 2019

Deniz Akgün

Halk sağlığı uzmanı