Gerek süt üretimindeki düşüş gerekse de az işlenmiş içme sütü ürünü olarak pastorize sütün adeta piyasadan çekilmiş olması vitamin eksikliği salgınının kapıda olduğunun işareti olabilir.
İçme sütü üretimi ve tüketimi giderek azalıyor
Türkiye'de kişi başına süt tüketim miktarı önerilen miktarın altında bulunuyor. Son dönemde süt üretiminde yaşanan azalma zaten tüketimi yetersiz olan süt tüketimini daha da olumsuz etkiliyor. Süt üretimi ile ilgili veriler ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü miktarının giderek azaldığına işaret ediyor. 2022 Eylül'de yıllık bazda süt üretimi yüzde 4.4 düşmüştü. Ancak süt tüketimi ile olumsuz gelişmeler tüketilen süt miktarının azalması ile sınırlı değil. Pastorize süt tüketimi de son dönemde ciddi şekilde azaldı. Daha az işlem görmüş süt ürünü olan pastorize sütün market raflarındaki miktarının azalmış olması süt tüketiminin azalmasına bağlı sağlık sorunlarının yaygınlaşması riskine yol açmış bulunuyor.
Vitamin ve mineral yetersizlikleri yaygınlaşabilir
Günlük olarak yeteri kadar süt tüketilmesi çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimi açısından son derece önemli. Vücudun yapı taşı olarak kabul edilen proteinlerin beslenmede önemli bir yeri bulunuyor. Süt proteininin biyolojik değeri bitkisel proteinlere göre daha yüksek olduğundan, vücut diğer proteinlere oranla süt proteininden daha iyi yararlanabiliyor. Süt tüketimi kalsiyum, fosfor ve magnezyum kemik dokusunun bileşenini oluşturan temel mineraller açısında da önem taşıyor. Süt, hiç bir besinde olmadığı kadar fazla ve kullanılabilirliği yüksek kalsiyum mineralini içeriyor. Süt tüketimi yetersiz olduğu toplumlarda çocuklarda kemik ve diş gelişim kusurları daha fazla görülüyor. Süt yağında bulunan yağ asitleri özellikle çocukların sinir sistemi ve entelektüel kapasitelerinin gelişimi açısından önem taşıyor. Sütteki miktarı yeterli düzeyde olan vitaminler arasında Riboflavin (B2 vitamini), B12, A vitamini, B6, B1, niasin ve folik asit yer alıyor. Besin öğelerinden zengin olan süt ürünlerinin tüketiminin bağışıklık sisteminin fonksiyonları üzerine olumlu etkilerinin olduğu, kan basıncını ve kanser riskini azalttığı, vücut ağırlığının kontrolünde etkin olduğu biliniyor. Bu özellikleri nedeniyle süt her yaş grubundan kişilerin düzenli olarak tüketmesi öneriliyor.
Günlük süt tüketiminin azalmasının yanı sıra tüketilen içme sütü içinde pastorize süt oranının azalması toplumda mineral ve vitamin yetersizliği sorunlarının yaygınlaşması ile sonuçlanabilir
İçme sütü olarak en değerli süt ürünü pastorize süt oluşturuyor. Süt pastorize edilirken yapısındaki besin öğelerine zarar verilmeksizin (ya da en az zarar verilerek) basınç ve ısıl işlem uygulanması yoluyla hastalık yapıcı enfeksiyon etkenleri ortadan kaldırılıyor. Sütün bileşiminde yer alan vitaminler ısı ve ışık gibi birçok fiziksel ve kimyasal etkiye karşı son derece duyarlılar. Sütün UHT tekniği ile yüksek düzeyde işlemden geçirilmesi ile vitaminler gibi besin öğelerinde ciddi kayıplar ortaya çıkabiliyor. Bu nedenle toplumda tüketilen pastorize süt miktarının azalması ve toplam süt tüketimi içinde pastorize sütün oranının azalması vitamin eksikliklerinin yaygınlaşmasıyla sonuçlanabilir. Önlenemeyen gıda fiyatları enflasyonu nedeniyle vitaminden zengin sebze ve meyvelere ulaşımın giderek zorlaştığı koşullarda günlük süt tüketiminin azalmasının yanı sıra tüketilen içme sütü içinde pastorize süt oranının azalması toplumda beslenme vitamin ve mineral yetersizliği sorununun yaygınlaşmasına neden olabilir.
Deniz Akgün
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder