Brezilya'da agro-ekolojik açlıkla mücadele programı

Ekonomik krizin yol açtığı artan yoksulluk ve kötü beslenme sorunu açlığı azaltmaya yönelik  tarım politikalarını yeniden gündeme getiriyor. Küçük aile çiftliklerinin yıkımı ile sonuçlanan neoliberal tarım politikalarının alternatifi niteliğinde agro-ekolojik açlıkla mücadele politikalarına yönelme örneğini Brezilya'daki sıfır açlık programı (Fome Zero) oluşturuyor.

Brezilya'da 2003 yılında başlatılan sıfır açlık programı

Brezilya'da sıfır açlık programı 2003 yılında uygulamaya konuldu. Sıfır açlık programının kapsamı  yoksullara gıda desteği sağlanması ile sınırlı değildi. Program agro-ekolojik tarımsal üretimi desteklemeye yönelik önlemleri de içermekteydi. Bu program sırasında başlatılan uygulamalardan birisi okullarda öğrencilere ücretsiz yemek dağıtılmasıydı. Okul yönetimlerinin dağıtacakları ürünlerinin yüzde 30'unu küçük çiftçilerden alınması gerekiyordu. Eğer küçük çiftçilerin ürettikleri ürün organik ise kendilerine yüzde 30 daha fazla ücret de ödenmekteydi. 

Brezilya'da okulların geniş coğrafik alana dağılmış olması kırsal bölgede dağınık halde bulunan aile çiftliklerine destek olanağı sağlamıştı. Beslenme desteğinde kullanılan gıda ürünlerinin bir bölümünün küçük aile işletmelerinden alınması yoluyla taşıma ve işleme giderlerinde azalma sağlanmıştı. Agro-ekolojik tarımı destekleyen gıda destek programı aracılığıyla hem üreticiler için hem de tüketiciler için kazançlı bir model geliştirilmiş oldu. 

Açlığı ve kötü beslenmeyi ortadan kaldırmayı hedefleyen tarım ve beslenme politikalarının yoksul ailelere beslenme yardımı sağlamanın ötesinde küçük çiftçiliği gözeten agro-ekolojik tarım uygulamalarına yönelmesi gerekir

Neo-liberal politikalarla birlikte yoksulluğun derinleştiği 1980 sonrası dönemde pek çok ülkede yoksullara yönelik yardım programlarının yaşama geçirildiği biliniyor. Ancak yoksullukla mücadele programlarının uygulandığı pek çok ülkede ülkelerin gıda güvenliğini tehdit eden ve küçük aile çiftliklerinin yıkımı ile sonuçlanan politikalara alternatif uygulamalar gündeme gelmedi.

Brezilya dünya genelinde neoliberal politikaların geçerli olduğu dönemde küçük çiftçiliği destekleyen ulusal ve yerel agro-ekolojik tarım programının uygulamaya konduğu ilk ülke oldu. Brezilya'da yürütülen ve agro-ekolojik tarımı destekleyici özellikteki tarım ve beslenme programı ile milenyum hedeflerinden biri olan aşırı yoksulluğun azaltılmasında olumlu sonuçlar elde edildi. 2003 yılından sonra ülkedeki aşırı yoksul olan nüfus yıllık olarak yüzde 1,5 azaldı. Açlığı ve kötü beslenmeyi ortadan kaldırmayı hedefleyen tarım ve beslenme politikalarının yoksul ailelere beslenme yardımı sağlamanın ötesinde küçük çiftçiliği gözeten agro-ekolojik tarım uygulamalarına yönelmesi gerekir. 

Kaynak:

Agroecology for Food Security and Nutrition - Proceedings of the FAO International Symposium, FAO, 2014.