Sürdürülebilir tarım ve gıda güvencesi örneği: Küba'daki ekolojik kent tarımı

Ülkelerin kamucu politikaları uygulayan yönetimlere sahip olup, olmaması, sürdürülebilir tarım ve gıda üretim sistemleri açısından belirleyici etkilere yol açıyor. Bunun güncel örneklerinden birini Küba'daki kentsel tarım uygulamaları oluşturmaktadır. 

2000'li yıllarda Havana'da tüketilen meyve ve sebzenin yarısından fazlasının Havana'daki kentsel tarım işletmelerinde (organoponico) üretilmekteydi.  Küba genelinde kentlerde bulunan tarımsal bahçeler Havana yüzölçümünün yüzde 8'ine, kentsel arazilerin yüzde 3,4'üne karşılık gelmekte ve bu bahçelerde toplam meyve ve sebze üretiminin yüzde 90'nını karşılanmaktaydı. Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrası petrol bazlı tarımsal girdilere ulaşılamaz hale gelen Küba'da geliştirilen kentsel organik tarım modeli, dış girdilere ve ithalata dayalı tarım ve beslenme sistemine alternatif dikkate değer tarımsal üretim modeli olarak ortaya çıkmış bulunmaktadır. 

Neoliberal politikaların etkisi ile dünya genelinde gıda güvencesi ve gıda egemenliği aleyhinde yaşanan gelişmelerin tersine Küba'daki ekolojik kentsel tarım uygulaması sayesinde gıda egemenliği açısından önemli sonuçlar elde edilmiştir. Kentsel organik tarım uygulamaları hükümetin desteği ve rehberliği altından yürütülmektedir. Hükümet tarafından yapılan düzenlemelerle kentsel arazilerde yapılan tarımsal üretimin organik tarım ilkelerine göre olması sağlanmaktadır. Havana'da binden fazla küçük hayvan çiftliği bulunmaktadır. Kentsel alanlarda bitki ve hayvan yetiştiriciliği kontrollü şekilde bir arada yürütülmesi  sağlanmıştır. Bitkisel üretimde gübre olarak tarımsal artıklar, hayvan gübreleri ve insan atıklarından yapılan kompost kullanılarak toprağın organik yapısı zenginleştirilmektedir. Üretimde kullanılan tohumlar ise Tarım Bakanlığı tarafından sağlanmaktadır. 

Kentsel mimariyi geliştirici ve küresel ısınmayı azaltıcı etkiler

Küba'da kentsel bölgelerde tarım ürünlerinin yüksek olmayan karşılanabilir maliyetler karşılığında üretilmesi yoluyla sürdürülebilir gıda üretimi ve gıda güvencesi açısından olumlu sonuçlar elde edildiği görülmektedir. Organoponico adı verilen kentsel tarım ünitelerinin sahibi hükümet olup, bu üniteler kullanıcılara kiralanmış durumdadır. Ürünler kentsel bölgelerde üretilip, yakın çevrede tüketildiği için taşınma masrafı yoktur.

Küba'da devlet tarafından desteklenen kentsel organik tarımsal uygulamalar aracılığı ile düşük gelirli grupların besleyici tarımsal ürünlere erişimi güvence altına alınabilmektedir

 Devlet tarafından desteklenen kentsel organik tarımsal uygulamalar aracılığı ile düşük gelirli grupların besleyici tarımsal ürünlere erişimi güvence altına alınabilmektedir. Ekolojik tarım teknikleri yoluyla tarımsal faaliyetlerin küresel ısınmaya yol açan etkileri en aza indirilmiş durumdadır. Kentsel tarım üniteleri aracılığı yüksek yoğunluklu yerleşim yerlerindeki yeşil alanlar aracılığı kentsel mimariye estetik bir görünüm kazandırılabildiği görülmektedir. Tarımsal üretim kentliler tarafından emek yoğun şekilde gerçekleştirilmekte ve istihdam sağlayıcı etkilere yol açmaktadır. Küba'daki kentsel organik tarım uygulamaları sağlıklı gıdalara erişim, fiziksel aktivite ile temiz çevre bileşenleriyle sağlıklı yaşam biçimi özelliklerini geliştiren, destekleyen bir çevre oluşmasını sağlamaktadır. 

Kaynak: 

1. Cuba’s Urban Farming Shows Way to Avoid Hunger

2. Crisis of urban agriculture: Case studies in Cuba

3. Cuba’s Urban Farming Revolution: How to Create Self-Sufficient Cities